کشورهای عرب خلیج‌فارس در رویارویی احتمالی ایران و اسرائیل طرف کدام را می‌گیرند؟

حدیث روشنی- رحمان قهرمانپور با روزنامه اعتماد گفت‌وگو کرده است.

به گزارش اعتماد، بخش‌های مهم این گفت‌‌وگو را در ادامه می‌خوانید:

• این مساله که در صورت رویارویی مستقیم ایران و اسراییل کشورهای عرب خلیج‌فارس چه مواضعی اتخاذ می‌کنند یا در مراحل بعدی بی‌طرف می‌مانند یا خیر صرفا فرضیه است. ممکن است این گروه از بازیگران بی‌طرف نباشند. 
• کشورهایی مانند مصر و اردن که با اسراییل توافق صلح رسمی دارند، نمی‌توانند در مناقشات ایران و اسراییل جانب ایران را نگاه دارند و شاید بتوان این ادعا را داشت که حتی نمی‌توانند بی‌طرف بمانند، چراکه با اسراییل دارای مرز مشترک هستند و متعاقبا نگرانی‌های مشترکی دارند. کمااینکه در این زمینه اردن در رهگیری موشک‌های ایرانی نقش داشته است. 
• گروهی دیگر کشورهایی هستند که تا پیش از عملیات 7 اکتبر به نوعی تلاش کردند درگیر تنش‌ها نشوند مانند مراکش که از دهه 1990 خود را از هرگونه رویارویی کنار کشید. بعد از حملات حوثی‌ها به تاسیسات نفتی آرامکو، عربستان و امارات و تاحدودی پادشاهی عمان نیز به تدریج خود را از تنش‌های میان ایران و اسراییل کنار کشیدند. بنابراین کشورهای حوزه خلیج‌فارس به دنبال این نیستند که در این مناقشه ورود کنند؛ هر چند که گزارش‌های تاییدنشده‌ای وجود دارد مبنی بر اینکه عربستان موشک‌های حوثی‌ها را رهگیری می‌کند اما در عمل عربستان و امارات و عمان از ابتدا رویکرد بی‌طرفانه‌ای اتخاذ کرده‌اند.
• از منظر استراتژی در بلندمدت به نظر می‌رسد که این کشور‌ها به این جمع‌بندی رسیده‌اند که خودشان را درگیر مناقشات خاورمیانه نکنند و به مساله اصلی خود یعنی توسعه اقتصادی بپردازند. به عبارتی بهتر نمی‌خواهند منافع خود را صرف مناقشه‌ای کنند که پایانی نامعلوم دارد. این سیاست را مدت‌ها پیش در امارات شاهد بودیم و اکنون نیز در عربستان این استراتژی دنبال می‌شود.
• امریکا قصد دارد تحت هر شرایطی حضور خود در منطقه را کاهش دهد. اسراییل می‌خواهد ولو با راه‌اندازی جنگی نه چندان گسترده امریکا را به منطقه بازگرداند. اما در درون امریکا چه جمهوری‌خواهان و چه دموکرات‌ها به این جمع‌بندی رسیده‌اند که امریکا باید به تدریج حضور نظامی خود را در منطقه کاهش دهد. 
• واقعیت امر این است که شرایط منطقه و نظام بین‌الملل قدرت مانور ما را در حوزه دیپلماسی محدود کرده است. بنابراین باید انتظارات خود را براساس این واقعیت تنظیم کنیم. به این معنا که ارزیابی داشته باشیم که با کدام کشورها می‌توانیم وارد تعامل شویم. مساله اصلی را در این موضوع می‌بینم که دستگاه فکری و مفروضات باورهای حاکم بر دستگاه سیاست خارجی و دیپلماسی باید خود را با شرایط جدید تطبیق دهد.