جهان صنعت نیوز – بورسهای بینالمللی در مواجهه با بحرانهای سیاسی و اقتصادی از ابزارهایی مانند توقف معاملات برای کاهش ریسک استفاده میکنند، اما در بورس تهران، محدودیتها و مشکلاتی مانند عدم توانایی در تعطیلی بازارها و تداخلهای غیرقانونی، اجرای این سیاستها را پیچیدهتر کرده است. در این میان، پیشنهادهایی برای حذف دامنه نوسان و افزایش حجم مبنا به منظور حفظ نقدشوندگی بازار و کنترل رفتارهای ریسکگریز مطرح شده است. کارشناسان معتقدند که تنظیمگری بازار سرمایه نیازمند یک چارچوب قانونی و پایدار است تا از افزایش ریسک و بیاعتمادی جلوگیری کند.
نقش تنظیمگری در بازارهای مالی بینالمللی
سرویس بورس: در بورسهای بینالمللی، ابزارهای مختلفی برای کنترل بحرانهای سیاسی و اقتصادی مورد استفاده قرار میگیرند. یکی از این ابزارها، توقف معاملات در شرایط بحرانی است که به طور گسترده در بسیاری از بازارهای مالی جهان به کار گرفته میشود. به عنوان مثال، پس از حوادث ۱۱ سپتامبر، بورس آمریکا برای مدتی تعطیل شد تا از بروز نوسانات شدید و تخریب اعتماد عمومی جلوگیری شود. چنین اقداماتی به عنوان یک مکانیزم قانونی در بورسهای بینالمللی، نه تنها باعث افزایش ریسک نمیشود، بلکه با کاهش فشارهای کوتاهمدت، به ایجاد ثبات در بازار کمک میکند.
چالشهای بورس تهران در مدیریت بحران
در بورس تهران، استفاده از ابزار تعطیلی بازار به دلیل پیچیدگیهای قانونی و نگرانیهای سیاسی و تبلیغاتی با مشکلاتی مواجه است. برخلاف بورسهای بینالمللی که به راحتی میتوانند بازار را برای مدتی تعطیل کنند، در ایران این اقدام با چالشهایی همراه است و به عنوان نشانی از ضعف مدیریت تعبیر میشود. به همین دلیل، پیشنهاد شده است که به جای تعطیلی کامل بازار، معاملات برخی از سهام به طور موقت تعلیق شود، در حالی که معاملات گواهی سپرده کالایی، صندوقها و اوراق درآمد ثابت ادامه یابد. این راهکار میتواند بدون تبعات سیاسی به کنترل بحرانها کمک کند.
محدودیت دامنه نوسان؛ ابزار پرمخاطره
یکی از ابزارهایی که در بورس تهران برای مدیریت بحران به کار گرفته شده، محدود کردن دامنه نوسان است. این ابزار به طور گسترده مورد استفاده قرار میگیرد، اما کارشناسان معتقدند که این محدودیتها ممکن است تاثیرات منفی به همراه داشته باشد. به عنوان مثال، کاهش قدرت نقدشوندگی و ایجاد صفهای خرید یا فروش از مهمترین پیامدهای محدودیت دامنه نوسان هستند. اثر جاذبه یا آهنربا باعث میشود قیمتها به سقف یا کف دامنه نوسان جذب شوند و صفهای خرید یا فروش طولانی ایجاد شود. به همین دلیل، برخی از فعالان بازار پیشنهاد کردهاند که دامنه نوسان حذف شده و به جای آن، حجم مبنا افزایش یابد تا بازار از نقدشوندگی بیشتری برخوردار باشد و نوسانات قیمتی نیز کنترل شود.
نیاز به اعتماد در بازار سرمایه
یکی از نکات مهم در مدیریت بحرانهای بازار سرمایه، حفظ اعتماد سرمایهگذاران است. همانطور که امیرعلی امیرباقری، کارشناس ارشد بازار سرمایه، اشاره میکند، اعتماد به تدریج ایجاد میشود و از بین رفتن آن میتواند ضربهای جدی به بازار وارد کند. اگر نهاد ناظر بتواند در شرایط بحرانی به طور مداوم و با چارچوب قانونی از ابزارهای مختلف استفاده کند، سرمایهگذاران با اطمینان بیشتری به بازار وارد میشوند. در غیر این صورت، مداخلات لحظهای و بدون پشتوانه قانونی میتواند ریسکهای موجود در بازار را افزایش دهد و جریان نقدینگی را از بازار خارج کند.
به طور کلی، بورسهای بینالمللی با استفاده از ابزارهای قانونی و تنظیمگری مداوم، توانستهاند بحرانهای اقتصادی و سیاسی را به خوبی مدیریت کنند. در مقابل، بورس تهران همچنان با چالشهایی در اجرای این سیاستها مواجه است. برای حفظ ثبات بازار و جلوگیری از افزایش ریسک، نیاز است که نهادهای نظارتی چارچوبی مشخص و پایدار برای مدیریت بحرانها ایجاد کنند.