شکست اسرائیل در مقابل حماس، راهبردی بود (خبر ویژه)

این تحلیل را روزنامه لوموند به قلم «سامی کوهن»، مدیر تحقیق در مرکز تحقیقات بین‌المللی مدرسه عالی علوم سیاسی پاریس منتشر کرد.

کوهن در این تحلیل می‌نویسد: شکست اطلاعاتی اسرائیل در پیشگیری از حمله حماس، انعکاس شکست راهبردی است. شکی نیست که سرویس‌های اطلاعاتی اسرائیل در این شکست سهم و مسئولیت دارند. آنان با وجود همه داوری‌ها درباره قدرقدرتی‌شان، خواب‌شان برده بود و از قرار هیچ منبع اطلاعاتی در درون حماس نداشتند، تا آنها را از آنچه از مدت‌ها قبل در حال شکل‌گیری بود مطلع سازد.

اما مسئله به اینجا ختم نمی‌شود، زیرا نظام اطلاعاتی در خلأ عمل نمی‌کند. نظام اطلاعاتی از روحیه و روند مسلط در سطوح عالی سیاسی-نظامی قدرت، تأثیر می‌پذیرد. درست نظیر جنگ کیپور. در آن زمان- برخلاف هفتم اکتبر گذشته- اطلاعات ارتش اسرائیل اخبار و داده‌های بسیار دقیقی درباره حمله قریب‌الوقوع مصر داشت، اما، رؤسای اطلاعاتی وقت اسرائیل متأثر از این تصور مسلط بودند که نیروی هوایی و تانک‌های اسرائیل هرگونه حمله‌ای را از سوی مصر درهم خواهند شکست. در مورد حمله اخیر حماس، سنگین‌ترین مسئولیت متوجه تحلیل راهبردی بسیار سبکی است که از مدت‌ها قبل در عالی‌ترین سطح قدرت از سوی شخص نخست‌وزیر اسرائیل، بنیامین نتانیاهو، تدوین شده بود. نتانیاهو همواره بر این باور بود که وجود یک حماس نسبتاً قدرتمند در جبهه جنوبی به سود اسرائیل است، زیرا این امر به اسرائیل امکان می‌دهد بگوید که نمی‌تواند با یک جامعه فلسطینی درهم‌ریخته مذاکره کند. برای نتانیاهو وجود یک حماس نسبتاً قوی نوعی صیانت از اسرائیل در مقابل هرگونه فشار بین‌المللی برای ازسرگیری مذاکرات صلح اسرائیل و فلسطین بود.

این راهبرد بر تصوری ساده‌‌لوحانه استوار بوده است. دولت اسرائیل به ساکنان غزه اجازه ‌داد برای کار کردن به اسرائیل بروند. به این ترتیب هم اسرائیل می‌توانست رویارویی با حماس را اداره کند هم رهبران اسرائیل می‌توانستند ادعا کنند که قدرت بازدارنده این کشور به‌طور مؤثر عمل می‌کند.

سرویس‌های اطلاعاتی و ارتش اسرائیل نیز با چنین لالایی به خواب 

فرو رفتند و از هوشیاری خود کاستند. تا همین اواخر زاچی هنگبی، رئیس شورای عالی امنیت ملی اسرائیل و از نزدیکان نتانیاهو علناً می‌گفت که حماس میلی به ازسرگیری منازعات و درگیری‌ها ندارد.

برخلاف شهروندان اسرائیلی ساکن جنوب در مرزهای غزه، کسانی که بیش از همه از توجهات و الطاف دولت بهره‌مند بوده‌اند آبادی‌نشین‌های یهودی در کرانه غربی رود اردن هستند که مشتریان اصلی متحدان افراطی نتانیاهو به‌شمار می‌روند. نتانیاهو باید درباره تصمیم کابینه خود مبنی 

بر تقویت گسترده امنیت آبادی‌نشین‌های کرانه غربی رود اردن پاسخگو باشد. در حالی که تدابیر قوی برای حفظ امنیت آنان اتخاذ شده، ساکنان مناطق جنوبی اسرائیل از حفاظت درخور و لازمی برخوردار نبودند. در هفتم اکتبر گذشته اغلب ساکنان مناطق جنوبی، ساعت‌ها در معرض حمله شدید حماس قرار گرفتند.

به این عوامل و خطاها باید تلاش بی‌وقفه بنیامین نتانیاهو برای کاهش اختیارات دیوان عالی اسرائیل را اضافه کرد که در عین بی‌توجهی به مسائل حیاتی صورت پذیرفته و انگیزه او از این کار، ‌گریختن از محاکمه و مجازات به‌خاطر اتهام‌های متعدد از جمله فساد مالی بوده است.

در درازمدت، دولت نتانیاهو محکوم به اعمال خشونت است. نتانیاهو از نابودی حماس سخن می‌گوید، هرچند بعید است که به این مقصود نائل آید. برای این منظور، ارتش اسرائیل باید محلاتی از غزه را کاملاً ویران کند و جان اسیر‌های اسرائیلی را به خطر بیندازد.