ایمنا – تاسوعا، روزی برای بزرگداشت وفا در کربلا

به گزارش سرویس ترجمه خبرگزاری ایمنا، محرم یکی از ماه‌های مهم و حرام در تقویم اسلامی است که یکی از مهم‌ترین وقایع تاریخ اسلام، نبرد کربلا، در آن رخ داده است؛ نبردی میان لشکر خلیفه غاصب اموی، یزید اول و خاندان و پیروان امام حسین بن علی (ع)، نوه محبوب پیامبر اسلام که به‌دنبال ممانعت از بیعت با یزید و ایستادگی در برابر حکومت فاسدش، به مظلومانه‌ترین شکل ممکن در راه عدالت و حق‌طلبی شهید شد و با رقم زدن پیروزی خون بر شمشیر، به پایداری و ماندگاری اسلام و مسلمانان منجر شد.

شرحی بر نبرد کربلا

نبرد کربلا با رسیدن کاروان امام حسین (ع) در سومین روز محرم سال ۶۱ هجری قمری به کربلا آغاز شد که در مواجهه با لشکر چند هزار نفری یزید، قرارگاهی در دشت برپا کرد. لشکر ظلم روز هفتم محرم دسترسی امام حسین (ع)، اهل بیت و یارانش را به آب بست. پس از آن در روز دهم که عاشورا نام دارد، نبردی سخت درگرفت که با شهادت مظلومانه سومین امام شیعیان و اسارت خاندانش همراه بود.

بیش از ۱۴۰۰ سال پس از این واقعه، شیعیان جهان ۱۰ روز اول محرم را به یاد جنگ شجاعانه حسین (ع) و یارانش برای عدالت، به عزاداری می‌گذرانند. هر یک از این ۱۰ روز به گرامی‌داشت یک تن از مردان حرم اختصاص دارد و روز نهم، تاسوعا، روز عباس بن علی، برادر ناتنی امام حسین (ع) است که فداکاری‌های زیادی برای حفظ امام و اهل بیتش انجام داد.

زاده ام‌البنین و سه برادرش عبدالله، جعفر و عثمان به‌عنوان اینکه مادرشان با شمر بن ذی‌الجوشن هم‌قبیله بود (گفته می‌شود شمر به‌واسطه هم‌قبیله بودن با ام‌البنین، فرزندان او را با ندای خواهرزادگان من کجایند برای اعطای امان‌نامه فراخواند) از سوی ابن‌زیاد، حاکم کوفه، امان‌نامه دریافت کردند تا از گزند شمشیر کفار در امان باشند، لیکن هر چهار برادر یک‌صدا از حقانیت نواده پیامبر اسلام یاد کرده و امان‌نامه را رد کردند، چرا که از نظر آن‌ها امان خدا هزاران هزار بار بالاتر از امان عبیدالله بود. آن‌ها همگی در رکاب امام حسین (ع) و دفاع از امامت به شهادت رسیدند.

شمر که اصلی‌ترین نقش را در تحریک ابن‌زیاد به رد درخواست صلح‌جویی مطرح‌شده از سوی عمربن‌سعد با زاده فاطمه زهرا (س) و آغاز جنگ خونین کربلا داشت، پس از این امتناع به‌سوی لشکرگاه کفر بازگشت و پسر سعد را آگاه کرد که یا مرگ را به جان بخرد یا آماده نبرد شود.

سپاهیان یزید به رهبری عمربن‌سعد روز نهم محرم معروف به تاسوعا و در سومین روز بدون آب در حرم سومین امام شیعیان، در حالی به سمت کاروان نوادگان پیامبر هجوم بردند و خیمه‌های یاران امام را محاصره کردند که ندای العطش طفلان از شب قبل به آسمان بلند شده بود.

امام سوم شیعیان آن‌ها را از به‌راه‌انداختن جنگ برحذر داشت تا شب عاشورا را به عبادت، نماز و استغفار بگذراند. کلام وی از زبان عباس (ع)، برادر وفادار و علمدار سپاهش به لشکر یزید رسید و حاوی پیامی بود تا شاید مُهر بی‌مهری از دل‌های سخت‌دلان و کوردلان لشکر کفر بگشاید و آن‌ها را به رسم نیکو درآورد.

شب‌هنگام امام حسین (ع) پس از اقامه نماز و ذکر خطبه چراغ‌ها را خاموش کرد و بیعت از یارانش برداشت تا هر آن‌کس تمایل به خروج دارد، بدون شرم از اردوگاه خارج شود. آن‌ها که در دل سودای رفتن داشتند، رفتند و آن‌ها که دل در گرو عشق سپرده بودند، با جان و دل ماندند و لبخند رضایت از شتاب به پیشگاه خداوند و نبی اکرم به لب آوردند.

صبح روز بعد عده‌ای از لشکریان یزید که راه را از بی‌راهه شناخته و از ظلم رفته بر طفلان به ستوه آمده بودند، به یاران امام پیوستند تا در رکاب حق علیه باطل شمشیر بزنند. سرانجام ظهر روز دهم محرم، عاشورا، فرا رسید و جنگی خونین در گرفت.

عباس، مظهر عشق و وفا

عباس (ع)، مظهر وفا و پای‌بندی به اصول، فرمان‌بردار خداوند و خاندان رسول، بنده صالح خدا و جان‌نثار امام خود بود که در تلاش برای رساندن آب به حرم امام حسین (ع) به شهادت رسید. وفاداری او به امام و رشادت‌هایش در برابر لشکر عظیم یزید چنان قابل‌توجه است که تاسوعا را به افتخار او روز وفاداری و مقاومت نامیده‌اند.

وی در نبرد عاشورا علمدار سپاه بود؛ نقشی حساس و مهم که به مقاوم‌ترین و باصلابت‌ترین نیروهای یک سپاه سپرده می‌شد. علمداران وظیفه اهتزاز علم را برعهده داشتند که نشانی از سر پا بودن رزمندگان و سقوط آن به معنای سقوط سپاه بود. علم در دستان توانمند عباس مایه آرامش خاطر برادر شد، چراکه تا عباس بود، علم پابرجا بود و خاندان امامت در امنیت بودند.

سقای کربلا که تا پیش از نبرد چندین بار یک تنه به سپاه دشمن زده بود تا برای کودکان آب فراهم کند، پس از شهادت یاران امام حسین، در روز عاشورا موظف شد بار دیگر به دل لشکر ظلم بزند و لب‌های تشنه طفلان حرم حسین (ع) را به آب برساند.

وی در حالی به آب رسید که لب‌هایی ترک‌خورده از تشنگی داشت، اما خود را از نوشیدن برحذر داشت، مشک را پر آب کرد و راهی حرم شد. هر دو دست عباس را با قساوت از تن جدا کردند، اما مشک را به دندان گرفت و به سوی برادر شتافت. تیری از کمان رها شد و مشک را شکافت، ستون حرم حسین (ع) به زانو افتاد.

عباس بن علی اندکی قبل از خود امام حسین (ع) به شهادت رسید و در حرم خود در چند قدمی حرم برادر به خاک سپرده شد. دستان به خاک افتاده عباس در طول قرن‌ها خود علم شد و عشق به خدا، ایثار، وفاداری، شجاعت، ادب، مردانگی و غیرت او را در صفحات تاریخ و قلب شیعیان حک کرد.

در امالی‌الصدوق ابن‌بابویه قمی آمده است که شیخ صدوق به نقل از امام سجاد (ع) آورده است خداوند عزّوجلّ به جای دو دست، دو بال پرواز به عمویم عباس بخشید تا به سوی بهشت پرواز کند. وی نزد پروردگار عالمیان چنان درجه و منزلتی دارد که تمام شهیدان در روز جزا به آن غبطه خواهند خورد.